Boşanmada Mal Kaçırma

Boşanmada mal kaçırma; taraflardan birinin ya da her ikisinin mal paylaşımına konu edilmemesi için malları elden çıkarması, satması veya saklaması olarak ifade edilir. Mali açıdan son derece önemli bir işlem olan boşanmada mal kaçırma, çeşitli yasal düzenlemeler ile önüne geçilebilecek bir problemdir. Bunun yanı sıra, mal kaçırmanın gerçekleşmesi halinde, somut olayın koşullarına göre kaçırılan malı geri alınması da mümkündür.

Boşanmada Mal Kaçırma Nedir?

Boşanmada mal kaçırma, eşlerden biri ya da her ikisinin kötü niyetli tasarruflarda bulunmak suretiyle boşanmada mal paylaşımına dahil edilmemesi için bazı malları kaçırmak maksadıyla gerçekleştirdiği tasarruflardır.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl Yapılır?

Boşanmada mal kaçırma, taraflardan biri ya da her ikisi tarafından aşağıda ifade edilen hallerde gerçekleştirilmiş olabilir:

• Boşanma davası açılmadan önce; belirli malların kaçırılması ve boşanmada paylaşıma konu edilmemesi amacıyla bir başkasına bağışlanması, satılması yahut değerinden oldukça düşük bir bedel karşılığında devredilmesi,
• Dava açılmadan önceki 1 senelik süre zarfında karşılıksız kazandırma yapılması,
• Eş üzerindeki malvarlığının, sahte vekaletname ile bir başkasına devredilmesi,
• Eş adına bir başka kişiye imza attırmak suretiyle aile konutunun devredilmesi,
• Boşanma davası esnasında ve boşanma kararı sonrasında benzer nitelikteki devir işlemlerinin yapılması.

Boşanmada Mal Kaçırmanın Engellenmesi

Boşanmada mal kaçırma, hukuki yolların işletilmesi suretiyle engellenebilir bir işlemdir. Mal kaçırmanın nasıl engelleneceği ise somut olayın koşulları ve özellikleri göz önünde bulundurularak belirlenir. Bu itibarla, hangi hukuki yola ne zaman başvurulması gerektiği hususunda somut olayın değerlendirilmesi ve hukuki yol haritasının çıkarılabilmesi adına deneyimli bir Aile Hukuku avukatından yardım alınması isabetli olacaktır. Söz konusu işleme mani olabilmek adına başvurulacak hukuki araçlardan bazılarını ifade etmek gerekirse:

• Müşterek yaşanılan konutun 3. Kişilere devredilmesinin önüne geçilebilmesi için tapu kaydına aile konutu şerhi konulması,
• Muvazaalı işlemlerin ispat edilmesi suretiyle devir işleminin iptali,
• Boşanmanın bekletici mesele yapılabilmesi ve mallara ihtiyati tedbir konabilmesi için boşanma davası ile beraber mal tasfiyesi davası açılması,
• Boşanma davasını takiben mal rejimi tasfiyesi sürecine başlanarak malların devredilmesine mani olunabilir,
• Boşanma davası açılmadan 1 sene öncesine kadar ki rutin ve alışılmış karşılıksız devirler istisna kalmak kaydıyla harici devirlerin iptali sağlanabilir.

Eşten Mal Kaçırma Davasında Zamanaşımı Süresi

Boşanmada mal kaçırma kapsamında eşten mal kaçırmanın önüne geçilebilmesi için işletilecek işlem ve hukuki süreçlerde öngörülen yasal sürelere bağlı kalınması gerekir. Aile konutu şerhi koydurmak için tarafların tabi olması gereken herhangi bir süre öngörülmemiştir. Taraflar, diledikleri zaman aile konutu şerhi konulması için başvuruda bulunabilir.

Aile konutu şerhi konulmadığı takdirde eşlerden biri, diğer eşin rızasını almaksızın satış işleminde bulunursa bu işlemin iptali için açılacak tapu iptal ve tescil davası için de düzenlenmiş herhangi bir hak düşürücü süre mevcut değildir. Zira ayni hakka dayalı bir dava olması nedeniyle, şartların mevcudiyeti halinde her zaman açılabilir.

Boşanma davası esnasında mal paylaşımı davası açılması suretiyle ihtiyati tedbir talebi ileri sürülebilir. Bu işlem için de öngörülmüş bir süre bulunmaz. Son derece elzem hallerde dava öncesinde ihtiyati tedbir kararı alınması da mümkündür. Bu tür bir durumda 15 gün süre ile dava açılmalıdır. Aksi takdirde ihtiyati tedbir kararı kalkacağı için malların devri mümkün olur. Boşanmanın ardından mal paylaşımı davası açılabilmesi içinse 10 yıllık hak düşürücü süre öngörülmüştür.

Mal Kaçırmanın Engellenmesinde Görevli Mahkeme

Boşanma ve mal paylaşımı davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin mevcut olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi görevli mahkemedir. Boşanmada mal kaçırmaya mani olunabilmesi adına işletilecek hukuki yollarda görevli mahkemeler şu şekilde ifade edilebilir:

• Aile konutu şerhi konulması işleminde görevli mercii Tapu Müdürlüğüdür. Bu işlemin mahkeme eliyle yapılabilmesi için hukuki fayda olması, bir başka ifade ile tapunun reddetmiş olması gereklidir.
• Tapu iptal ve tescil davası açılacak ise aile mahkemesi görevlidir.
• Boşanma davası esnasında mal paylaşımı davası açılacak ise boşanma davasını yürüten aile mahkemesi görevlidir.
• Boşanma davası sonrasına mal paylaşımı davası açılacak ise aile mahkemesi görevlidir.

İfade edilen işlem ve davalarda aile mahkemesinin görevli olduğu tüm hukuki süreçlerde eğer aile mahkemesi mevcut değilse asliye hukuk mahkemeleri görevli merciidir.