
Başlıklar
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14.maddesi kıdem tazminatına ilişkin hükümleri net bir şekilde içermektedir. Söz konusu maddeye göre; muvazzaf askerlik görevini yerine getirmek için iş sözleşmesini fesheden çalışanlar 1 yıl çalışmaları olmaları nedeni ile kıdem tazminatına hak kazanabilir. Muvazzaf kelime ise Türk Dil Kurumu sözlüğünde silahlı kuvvetlerde görev yapan subay ve astsubaylar ile askerler ve görevli kimseler olarak ifade edilir.
Bedelli Askerlik Sebebi İle İş Akdinin Feshi
İşçinin bedelli askerlik kurumundan yararlanması halinde iş akdinin ne şekilde devam edeceği yahut fesih halinde kıdem tazminatı talep edilip edilemeyeceği hususunda uygulamanın henüz çok yeni olması sebebi ile yargıda bir içtihat birliği oluşmamıştır.
Ancak mevcut düzenlemede askerlik durumu için bedelli ve normal şeklinde bir ayrım olmadığından; bedelli askerlik sebebi ile işçi tarafından iş akdinin feshedilmesi halinde de diğer şartlar sağlanıyorsa kıdem tazminatına hak kazanılacaktır. Zira önceki dönemlerden farklı olarak mevcut düzenlemede zorunlu hizmet süresi bulunduğundan işçi iş akdini feshetmek isteyebilir; bu durumda kıdem tazminatına hak kazanabilir. Peki bu talep işverene nasıl iletilmelidir.
Bedelli askerlikten yararlanmak isteyen işçi iş akdini bu sebeple feshettiğini ve kıdem tazminatını talep ettiğini belirttiği ve durumu izah eden; askerlik şubesinden alınmış belgeyi de ek olarak eklediği bir dilekçe ile işverene başvurması halinde iş akdini askerlik sebebi ile feshetmiş olacaktır. Böylece işçi kıdem tazminatına hak kazanmış olacaktır.
Bedelli Askerlik Süresi Birikmiş Yıllık İzinlerden Kullanılabilir Mi?
Bedelli askerlik hizmet süresi birikmiş yıllık izinlerden kullanılıp kullanılamayacağı kanunda düzenlenmemiştir. Ancak bunun aksini belirten bir düzenleme bulunmadığından işçinin birikmiş yıllık izinlerini bedelli askerlik için kullanması mümkündür. Burada dikkat edilmesi gereken husus yıllık iznin kullanılacağı tarihin yalnızca işçi tarafından belirlenemeyeceğidir. İşverenin muvafakati olmadan işçi istediği tarihte yıllık iznini kullanamaz. Bu sebeple ancak tarafların mutabık kalması halinde işçinin bedelli askerlik süresinin yıllık izninden mahsup edilebilir.
Askerlikten Dönüşünde İşçi Eski İş Yerinde İşe Başlayabilir Mi?
Askere giden işçi iş akdini feshetmemiş ve işveren ile yaptıkları anlaşma neticesinde iş akdini askıya almış ise döndüğünde aynı işyerinde işe başlayabilir. Zira 4857 Sayılı Kanun’un 31. maddesinin son fıkrasına göre herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.