Başlıklar
Kıdem tazminatı, İş Hukuku alanında en çok merak edilen konular arasında olurken genellikle işçi ve işveren arasında ihtilaflara da yol açar. Bu anlamda konunun detayları ile ele alınması şarttır.
Kıdem tazminatı, işverenin işçi tarafından belli koşulların sağlanması durumunda işyerinde çalışılan süre boyunca kazanılan kıdeme karşılık ödenen tazminattır. İşçi, uzun yıllar bir iş yerinde çalıştığında hem işe hem de işverenine belirli oranda katkı sağlar. Bu katkının karşılığı olarak işçinin işyerinde geçirdiği süreler dikkate alınarak kendisine tazminat ödenmesi uygun görülür.
Belirli şartlara bağlı olarak alınabilecek olan kıdem tazminatının hesaplanması sırasında işçinin aldığı son ücretin yanı sıra yol, yemek ve sosyal yardımların da ilave edilmesi söz konusu olmaktadır. Bu anlamda kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesap edilir.
Kıdem Tazminatı Almanın Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz adına belli şartları yerine getirmiş olmanız gerekir. Bu nedenle aşağıdaki şartları sağladığınız sürece tazminata hak kazanabilirsiniz.
4857 sayılı İş Kanunu Kapsamında İşçi Olmak
4857 saylı İş Kanunu kapsamında bir işverenin iş yerinde sigortalı çalışan kişiye işçi denir. Genellikle yazılı bir sözleşme ile iş yerine bağlı olan işçilerin yazılı bir sözleşme olmaksızın da iş yerinde çalışabileceğinden söz edilebilir. İşçi olma vasfı taşıyan herkesin tazminat alabileceğinden söz edilebilir.
1 Yıl Çalışma Koşulu
Aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak kıdem tazminatı alabilmek için gereklidir. 1 yıldan az çalışmış olan kimselerin iş yerinden ayrıldıklarında tazminat talep etme hakları ortadan kalkar.
Haklı Fesih
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde işçinin haklı bir nedenle işten ayrılması ya da işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın işçiyi işten çıkarması halinde tazminat talep etme hakkı ortaya çıkar. Kendi iradesi ile işten ayrılan kimselerin kıdem tazminatına başvurma şansı yoktur.
Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Hukuk sistemimizde hak düşürücü süreler nedeni ile bazı hakların ortadan kalkabileceği bilinir. İşçinin bir iş yerinde çalışması nedeni ile elde ettiği kıdemden kaynaklanan tazminat da benzer bir şekilde değerlendirilebilir. Bu anlamda tazminata başvurabilmek adına 5 yıllık bir süreden bahsetmek gerekir.
İşçi için 5 yıllık sürenin işten ayrılma gününden başlayarak hesap edilir. 5 yıllık sürenin geçirilmesi durumunda ise tazminat talep etme hakkı ortadan kalkacaktır. Hak kaybı yaşamamak adına zamanında tazminata başvurmayı ihmal etmemek gerekir.
İşçi Hangi Hallerde Kıdem Tazminatı Hakkını Öne Sürebilir?
İşçilerin iş sözleşmesini feshederken haklı bir sebebe dayandırarak işten ayrılması her halde tazminatın alınmasını sağlar. Bunun yanı sıra işveren tarafından fesih gerçekleştirilmişse de bu feshin haksız olması gerekecektir.
Fesih ve tazminat ile alakalı uyuşmazlıkların çözümünde İş Mahkemeleri görevlidir. Hak düşürücü süreler göz ardı edilmeden harekete geçildiği takdirde başvuruların olumlu karşılanacağı bilinmelidir.