Başlıklar
4721 sayılı Medeni Kanun’a göre iştirak, tedbir, yoksulluk ve yardım nafakası olmak üzere 4 çeşit nafaka vardır. Yoksulluk nafakası; evliliği resmi olarak bitirilmesi ile birlikte yoksulluğa düşecek olan eş lehine, diğer eşin ise aleyhine verilen nafakadır. Tedbir nafakası boşanma davasından önce ya da sonra tarafların ergin olmayan çocuklarının geçimlerini sağlayabilmek için talep ettiği nafaka türüdür. İştirak nafakası, boşanma davası sonucunda çocukların velayetini alan tarafa çocukların giderlerini karşılaması için verilir. Yardım nafakasının ise evlilik ile bir ilgisi yoktur. Herhangi bir kişinin yardım etmemesi durumunda yoksulluğa düşecek olan kişilerin altsoy ve üstsoy ile kardeşlerine ödemiş olduğu nafaka türüdür.
Yoksulluk nafakası genel olarak boşanma davası ile birlikte istenmekte olup boşanmanın kesinleşmesi durumunda da istenebilmektedir. Ancak boşanmanın kesinleşmesinden sonraki 1 yıl içerisinde davanın açılması gerekir.
Yoksulluk Nafakası Hangi Durumlarda Talep Edilir?
Boşanma yüzünden yoksullaşacak olan tarafın diğer taraftan daha fazla kusurlu olmaması şartı ile yoksulluk nafakası talep edilebilmektedir. Bu kapsamda söz konusu nafaka türünün en önemli şartı kişinin boşanma nedeni ile yoksulluğa düşecek olmasıdır. Yargıtay; yoksulluk kavramını her somut olaya göre değerlendirmez. Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na göre giyinme, sağlık, barınma, yeme, sağlık, kültür, ulaşım ve eğitim gibi bireylerin maddi varlığını geliştirmekte gerekli olan harcamalarını karşılayacak düzeyde geliri olmayanlar yoksul olarak ifade edilir. Bu kapsamda Yargıtay, somut olayların özelliklerine göre alacak olan kişinin, yetim ya da dul, yaşlılık maaşı almaması ve asgari ücretli bir işte çalışmaması gibi durumlarda yoksulluğun meydana geleceğini ifade eder. Yoksulluk nafakasına hakim direk karar veremez. Nafaka alacak olan kişinin talep etmesi gerekmektedir.
Taraflarda ki Kusurun Nafakaya Etkisi
Tarafların eşit kusura sahip olması ya da nafaka verecek olan kişinin hiç kusurlu olmaması durumunda da hakim bu nafakaya hükmedebilir. Nafakaya hükmedilebilmesi için nafakayı talep eden tarafın kusuru önemlidir. Nafakayı talep eden tarafın ağır kusuru yoksa yani karşı taraftan daha az kusurluysa ya da karşı tarafla eşit kusura sahipse bu nafakayı alabilir.
Yoksulluk Nafakası Nasıl Ödenir?
Medeni Kanun’un 176/3.maddesine göre hâkim bireylerin isteği durumunda irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, ilerleyen dönemlerde arttırılacağı ya da artırılmayacağı da karar da belirtilir. Hakim; söz konusu nafakayı her yıl Döviz artış kuru, TEFE/TÜFE, Die ya da altın fiyatlarının endeksine göre artacağını belirterek sonra ki dönemlerde ödenecek olan tutarı da belirlemektedir. Yargıtay içtihatlarında ki uyarlamanın uygulandığı davalarda hükmedilecek olan yeni nafaka miktarının tarafların gider ve gelirlerinin olağanüstü bir değişikliğe neden olmaması durumunda TUİK tarafından belirlenmiş olan ÜFE artış oranından fazla olmaması gerektiğini belirtmektedir. Yoksulluk nafakası talep edebilmek için evlilikte herhangi bir süre sınırı yoktur. Evliliğin 1 saat dahi sürmesi nafaka talep etmek için yeterli bir nedendir.