Başlıklar
Mal ve hizmetlerin satın alınması veya kiralanması günlük hayatımızın kaçınılmaz bir parçası haline geldi. Bu tür bir hizmeti satın alma veya işe alma kararı, esasen güvene dayanır ve bu başarısızlık, tüketicilere çoğunlukla parasal kayıptan fiziksel zarara kadar her şeye neden olabilir. Tüketicinin Korunması Yasası bu tür bir güven ihlali veya ihmal için hızlı bir çözüm sağlamayı amaçlamaktadır.
Tüketici mahkemesi tüketicilerin işlemleri ile tüketicilere yönelik olan hemen her türlü uygulamadan kaynaklanan davaların bakılması ile hükümlü olan mahkeme olarak bilinmektedir. Tüketici mahkemesi genel mana da özel mahkeme niteliğinde ki ilk derece mahkeme olarak ifade edilmektedir. Tüketici mahkemeleri 6502 saylı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile kurulmuştur. Tüketici mahkemelerinde dava atma yetkisi tüketiciler, tüketici örgütle ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı şeklindedir. Tüketici mahkemeleri bazında Bakanlılar, tüketiciler ve örgütleri tarafından açılan davalar herhangi bir şekilde harç ödemesi yapılmaz. Özel hukuk davalarında görevli olan mahkeme aşağıdaki gibidir.
- Asliye Hukuk Mahkemesi,
- Sulh Hukuk mahkemesi,
- Özel Mahkemeler (Tüketici Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, İş Mahkemesi vb. gibi).
Tüketici ve Tüketici İşlemi Nedir?
Tüketici genel olarak mesleki ya da ticari olmayan amaçlar ile hareket eden tüzel ya da gerçek kişiler olarak ifade edilir. 6502 sayılı kanuna göre hazır bir malı ya da hizmeti satın alarak günlük hayatında kullanacak olan kişi tüketici olarak ifade edilmektedir. Örneğin, kişi evinde tıraş olmak için tıraş bıçağı aldığında tüketici konumundadır. Ancak marketinde tıraş bıçağı satmak için tıraş bıçağı aldığında tüketici konumunda değildir.
Tüketici İşlemi: Bir işlemin tüketici işlemi şeklinde kabul edilebilir olması için hukuki ilişkilerin taraflarından birinin tüketici diğerinin ise satıcı olması gerekir. Taraflar arasında gerçekleştirilmiş olan işlemin tüketici açısından ticari ve mesleki amaçlar ile yapılmaması gerekmektedir.
Tüketici Mahkemesinin Bakmakla Görevli Olduğu Davalar
Tüketici mahkemelerinde dava açılabilmesi için belirli bir parasal değerin aşılması gerekmektedir. Bu parasal değerin aşılmaması durumunda ise tüketici şikayetlerinin ilçe kaymakamlıklarında bulunan Tüketici Heyetine yapılması gerekmektedir. Söz konusu parasal sınırlılıklar aşağıdaki gibidir.
- Değeri 6.920 TL’nin altında ki uyuşmazlıklarda ilçe kaymakamlıklarında yer alan tüketici hakem heyetlerine başvurulmalıdır.
- Büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 6.920 TL ile 10.390 TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetine başvurular zorunludur.
- Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 10.390 TL’nin altında ki bulunan uyuşmazlıklar için il tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılması gerekmektedir.
- Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 6.920 TL ile 10.390 TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvurulmalıdır.
Tüketici Mahkemelerinin Görevleri
Tüketici mahkemelerinin görevli mahkeme olarak davalara bakabilmesi için 6502 sayılı Kanun’nun amacı doğrultusunda kanunda tanımlanmış olan mal ya da hizmet satışı ile ilgili hukuki bir işlemin olması gerekmektedir. Mesleki amaçlar ve ticari amaçlar ile hareket eden ya da onun adına hareket eden tüketiciler aşağıdaki sözleşmelerden kaynaklanan davalar için tüketici mahkemesine başvurur.
- Eser sözleşmesi,
- Taşıma sözleşmesi,
- Simsarlık sözleşmesi,
- Sigorta sözleşmesi,
- Vekâlet sözleşmesi,
- Bankacılık sözleşmesi.