Başlıklar
Senet iptali davası pek çok kişinin merak ettiği ve araştırdığı konular arasındadır. Senedin kullanılmayacak hale gelmesi ya da elden çıkması durumunda senedi kaybeden kişilerin ilk ödeme yasağına göre üçüncü bireylerin senedi borçlu kişiye ibrazı ve ifa talebinde bulunarak ortadan kaldırması gerekir. Ancak ödeme yasağı kararı olmadan da senet iptali davası açmak mümkündür. Davanın açılması durumunda kaybı yaşayan bireyin senedin kimin elinde olduğunu bilmemesi ihtimallerine üzerine gerçekleştirilecek olan çeşitli işlemler ve başvurular farklılaşmaktadır. Senedin kimde olduğu biliniyorsa istirdat davası açılır. Bilinmiyorsa senedin iptali istemli iptal davası açılması gerekir.
Senedin İptali Davası Nasıl Açılır?
İptal davası yukarıda da bahsedildiği gibi senedin zayi olması ve kullanılmayacak hale gelmesi, kaybolması, yırtılması, yanması, çalınması, yanması, yırtılması gibi ibrazının imkansızlaşma gibi durumlarla karşılaşması, sair nedenlerin hakkın iddia edilmesine neden olduğu durumlarda, senet üzerinde bulunan bilgilerin silinmesi ve kaybeden tarafından senedin kimde ve nerede olduğuna dair bilginin olmadığı durumlarda açılacak bir dava türüdür. İptal davası için görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir. Bu durumda yetkili mahkeme ise ödeme yeri ya da hamilin yerleşim yerindeki mahkeme olarak ifade edilebilir. Söz konusu davaya ilişkin iptal şartları TTK 651. maddede yazılı şekilde yer almaktadır. Buna göre;
Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir.
Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.
Senedin İptali Davasını Kimler Açabilir?
Senedin kullanılamayacak olması durumunda senet üzerinde hak sahibi olan kişi Asliye Ticaret Mahkemesi’nde bu davayı açabilmektedir. İptal davası açan birey, senedin kullanılamayacak durumda olduğunu delilleri de mahkemeye sunmalıdır.
Burada en önemli husus, senedi düzenleyenin yani keşidecinin de iptal davası açıp açamayacağıdır. Bu konuda Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlara baktığımızda, senedi düzenleyenin (keşidecinin) iptal davası açamayacağına yönelik kararlarının olduğunu görmekteyiz. Zira uygulamada da keşideci tarafından açılan iptal davaları reddedilmektedir.
Senedin İptal Davası Devam Ederken Senedin Kullanılması Nasıl Engellenir?
Senedin kullanılamaz hale gelmesi farklı şekillerde olabilmektedir. Yırtılması, çalınması, yanması, yırtılması gibi ibrazının imkansızlaşma gibi durumlarla karşılaşması, sair nedenlerin hakkın iddia edilmesine neden olduğu durumlarda senet 3.kişilerin eline geçmediği için senedin kullanımının engellenmesi gerekmez. Bu tür durumlarda herhangi ihtiyati tedbir kararına gerek kalmaz. Fakat senedin çalınması, kaybolması, benzeri bir şekilde ziyan olması gibi durumlarda senedin kullanımının engellenmesi gerekir. Davanın devam ettiği süre içerisinde senedin kullanılması olumsuz sonuçlara neden olur. Bu da tedbir kararı ile mümkün hale gelmektedir. Bunun yanı sıra başkasının eline geçen senetle ilgili iptal kararı verilmeden önce mahkeme ilanı yolu ile senedi alana yaptırımlarda bulunabilir.