Rekabet hukuku kavramı mal ve hizmet piyasalarında rekabetin korunmasına yönelik oluşturulan kurallar üzerine kurulmuş bir hukuk dalı olarak bilinir. Mal ya da hizmet piyasalarında faaliyet gösteren teşebbüslerin işlemlerini konu alan kurallar genellikle üç ana başlık altında açıklanır. Rekabet kuralları teşebbüsler arasındaki rekabeti sınırlandıran anlaşma, uyumlu eylemler ile pazarında hakim durumunda olan bu teşebbüslerin durumlarını kötüye kullanmalarını yasaklar.
Belirli eşiklerin üzerindeki devir alma işlemlerinde kontrole sabit tutar. Rekabet hukuku kavramında öngörülen yasaklama ve kontrol, mal ve hizmet piyasalarında kartelleşme ve tekelleşmenin önüne geçilmesini amaçlar. Çünkü piyasalarda meydana gelen bu nitelikteki oluşumlar rekabet kurallarının korumayı hedeflediği toplumsal refaha kaçınılmaz olarak zarar verir. Bazı anlaşmalar rekabeti sınırlasa da bu etkinin ötesinde iktisadi fayda da yaratabilir.
Piyasa Ekonomisi ile Rekabet İlişkisi
Rekabet, piyasa ekonomisinin bir nevi temel dayanağı olarak bilinir. Rekabet hukuku kavramı mal ve hizmet piyasalarında rekabetin korunmasına yönelik oluşturulan kurallar üzerine kurulmuş bir hukuk dalı olarak bilinir. Mal ya da hizmet piyasalarında faaliyet gösteren teşebbüslerin işlemlerini konu alan kurallar genellikle üç ana başlık altında açıklanır. Rekabet kuralları teşebbüsler arasındaki rekabeti sınırlandıran anlaşma, uyumlu eylemler ile pazarında hakim durumunda olan bu teşebbüslerin durumlarını kötüye kullanmalarını yasaklar.
Belirli eşiklerin üzerindeki devir alma işlemlerinde kontrole sabit tutar. Rekabet hukuku kavramında öngörülen yasaklama ve kontrol, mal ve hizmet piyasalarında kartelleşme ve tekelleşmenin önüne geçilmesini amaçlar. Çünkü piyasalarda meydana gelen bu nitelikteki oluşumlar rekabet kurallarının korumayı hedeflediği toplumsal refaha kaçınılmaz olarak zarar verir. Bazı anlaşmalar rekabeti sınırlasa da bu etkinin ötesinde iktisadi fayda da yaratabilir.
Rekabet İncelemeleri Kapsamında Süreçler Nasıl Yürütülür?
Rekabet incelemeleri süreci alanında uzman avukatlar tarafından takip edilir. Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketler bazen rekabet soruşturmalarına tabi tutulabilir. Bu yüzden rekabet incelemeleri açısından şirketin hazırlıklı olması ve doğru zamanda en nitelikli hukuki yardıma ulaşabilmesi önemli bir konudur. Davalı kişilerin yaşayabileceği rekabet incelemesinde avukatlar bu konudaki tecrübesini konuşturarak sektörel düzenlemelerdeki bilgilerini kullanarak davalı kişiyi temsil eder. Bunun yanı sıra kurumun kararına karşı açılabilecek olan her türlü davada da müvekkiller desteklenir.
Rekabet hukuku alanında teknik analizlerin fazla olması durumu mevcuttur ve önceden öngörülen net cevaplar vermek zordur. Herkes dosya kendi içerisinde değerlendirildiği için bütün unsurlar doğru şekilde ortaya konulur ve sonuç acısından belirleyici bir unsur olarak ön plana çıkar.
Ayrıca Özelleştirme Hukuku bilgilerine bakabilirsiniz.
Rekabet Hukukunun Dayandığı Temel İlke Nedir?
Rekabet hukukuna ilişkin ilkeler ülkelerin gözetiminde farklı sistemlere ve bu sistemlere bağlı ilkelere göre benimsenmiştir. Ülkemizde rekabetin korunması hakkında kanun ve ilgili mevzuatın Avrupa Birliği hukukunda esas alınan sistemler üzerinde temellendirildiği bilinir. Rekabetin ihlal amacı içermesi ya da bu amacı içermese dahi buna etki etmesi ve potansiyel olarak rekabeti ihlal edebilecek durumda olmak RKHK kapsamındadır. Bundan dolayı Türkiye’de de Avrupa Birliği hukukunda rekabetin düzenlenmesinde esas alınan sistem karma sistemdir.
Rekabet Hukukunda Hakim Durumunun Kötüye Kullanılması
Hakim durumda olmak faaliyet gösterdikleri hizmet alanında en iyi konumda olan ve bu nedenle pazardaki önemli dinamikleri belirleyebilmesini sağlayan şirketleri tanımlar. Yüksek pazar gücüne sahip olan hakim durumdaki şirketler rekabet otoritelerinin faaliyetlerinin odağında bulunur. Avukatlık büroları şirketlere hukuki danışmanlık sağlayarak sektörlerde hakim konumunda olan şirketlerin bu konumdan dolayı yaşadığı sıkıntılara çözüm ortağı olur.
Sık sık değişiklik gösteren yoğun ve anlaşılması oldukça zor sektörel düzenlemelere sahip pazarlarda şirketler rekabet hukuku açısından risk altındadır. Müvekkil konumunda olan kişilerin herhangi bir gerçekleştirdiği eylem rekabet otoritelerinde şikayet olarak yansıyabilir. Bu yüzden hakim durumundaki şirketlerin gerçekleştirdiği faaliyetlerini ciddi ve dikkatli bir şekilde gerçekleştirmesi gerekir.
Rekabet Analizinin Aşamaları Nelerdir?
Rekabet analizinin yapılması için bazı adımların sıralı bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Bu adımlar şu şekildedir:
- Rakiplerin tespit edilmesi
- Rakiplerin yaptığı işlemlerin tümünün analiz edilmesi
- Rakiplerin uyguladığı stratejilerin analizlerinin yapılması
- Sosyal medya ilişkilerinin kontrol edilmesi
- Analiz sonucunda kişinin kendi şirketine ait diğer rakip firmalardan geri kaldığı noktaları tespit etmesi
Rekabet hukuku ticari düzenlemeler ve rakip firmalar ile gerçekleşen işlemleri içeren bir hukuk alanıdır.