Başlıklar
Ölen işçinin kıdem tazminatı, son zamanlarda en çok merak edilen hukuk konuları arasında yer almaktadır. İşçinin ölümü, iş sözleşmesinin son ermesi ile sonuçlanmaktadır. Bu doğrultuda gerek İş Kanunu gerek ise Türk Borçlar Kanunu’nun işçinin ölümü ile ilgili bir takım sonuçlara bağlandığını ifade etmek gerekir. Bu doğrultuda işçinin ölmesi durumunda meydana gelecek kıdem tazminatı ile ilgili tüm detaylar genel olarak aşağıdaki gibidir.
İşçinin Ölümü veya Gaipliği
Öncelikle belirtmek gerekir ki aşağıda anılan tazminat ve alacaklara hak kazanılması bakımından işçinin ölüm şekli bir önem teşkil etmemektedir. Yani ölümün yapılan iş sırasında gerçekleşip gerçekleşmediği ya da işçinin kendi kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, hatta intihar edip etmediği dahi önemli değildir. İş akdi işçinin ölümü halinde kendiliğinden sona erer ve buna bağlı haklar talep edilebilir hale gelir.
Söz konusu alacaklar ve hak doğrultusunda gaipliğin de ölüm gibi değerlendirildiğini ifade etmek gerekir. Türk Medeni Kanunu kapsamında ölüm tehlikesi içinde bulunan ve bu doğrultuda kaybolan kişilerden uzun süre boyunca haber alınamaması durumunda kişilerin ölümü ile ilgili kuvvetli bir olasılık bulunuyorsa bu kişi ile ilgili gaiplik kararı çıkarılabilmektedir. Gaiplik kararı ölüm tehlikesinin gerçekleştiği ya da son haberin alındığı tarihten başlaması ile hüküm doğmasını ifade etmektedir.
Ölüm iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erme hallerinden biridir. Ölüm olayı Medeni Kanun (TMK) ya da Borçlar Kanunu’nda tanımlanmamıştır. İş Ka- nunu, Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu’nda da bu konuda bir hükme yer verilmemiştir. Ancak, ölüm halinde iş sözleşmesinin kendiliğinden sona ereceği 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 440. maddesinde düzenlenmiştir. İş sözleşmesi devam ederken, işçinin ölümü hem iş sözleşmesini etkiler hem de işçinin hak sahipleri bakımından bazı sonuçlar doğurur.
Ölüm Nedeni ile İş Sözleşmesi Sona Erer Mi?
İş sözleşmesinin kişisellik özelliği, işçinin borcunu bizzat ifa etmesini gerektirmektedir. İşçi kural olarak, sözleşme ile üstlendiği borcunu bizzat ifa etmek zorundadır (BK. m. 395 ).4 İş sözleşmesinin kişisellik özelliği, işçinin ölümü halinde iş sözleşmesinin sona ermesi sonucunu doğurmaktadır. İşçinin ölümü halinde iş sözleşmesinin kendiliğinden son bulacağı Borçlar Kanunu’nun 440. maddesinde açık hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre:
“TBK madde 440- Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer.”
Ölüm Nedeni ile Kıdem Tazminatı
İş sözleşmesi işçinin kişiliğine sıkı sıkıya bağlı bir sözleşmedir. Bundan dolayı, iş sözleşmesi işçinin ölümüyle sona erer ve iş görme borcu işçinin mi- rasçılarına geçmez. Bununla birlikte, işçinin mirasçıları, koşulları gerçekleştiği takdirde, kıdem tazminatı talep edebilir