COVID-19 salgını, işyeri güvenliği gerçeğini ve ilgili endüstri standartlarını değiştirdi. İşverenler, işyerinde önemli ölçüde farklı zorluklarla ve bunun sonucunda güvenlik önlemleri ve işçi korumalarına ilişkin yeni yükümlülüklerle karşı karşıyadır.
İşverenler, işyerini yeniden açmak için güvenlik planları oluştururken, çalışanların kişisel koruyucu ekipmanı (PPE) kullanmasını ve çalışma alanını derinlemesine temizlemeyi kapsayan yasalar, düzenlemeler ve yönergeler dahil olmak üzere bir dizi pratik husus ve yükümlülüğü ele almalıdır.
Maske Takmak Zorunlu Mudur?
Son zamanlarda maske takma zorunluluğu ile ilgili çeşitli söylemler bulunmaktadır. Borçlar Kanunu’nun 417’nci maddesine göre “işveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.”
Benzer bir şekilde 6331 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanun’un 4’üncü maddesi hükümlerine göre de, “işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmaları” yapmakla yükümlü kılınmıştır.
Mevzuatımızda yer alan bu düzenlemeler ışığında çalışan ve işverenin yükümlülükleri arasında; işin ve diğer çalışanların sağlığını gözetmek, buna ilişkin tedbirleri almak, alınan tedbirlere uymak bulunmaktadır.
Bu anlamda 4857 sayılı İş Kanunu’muzda da bu düzenlemelere ayrıca değinilmiştir. Kanunun 25’inci maddesinin 2’nci fıkrası “I” bendine göre “işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi…” iş akdinin sona erdirme yetkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun’un 19’uncu maddesine göre işverenler ile birlikte çalışanlar da işin sağlığını korumakla yükümlü kılınmıştır. Çalışanlar aldıkları eğitim ve işveren talimatları doğrultusunda kendi sağlıklarını ve hareketlerinden etkilenebilecek diğer çalışanların sağlık ve güvenliğini gözetmelidir.
Covid-19 Süreci ve Kanuni Yükümlülükler
Aile, Sosyal Politikalar ve Çalışma Bakanlığı standartları uyarınca, işçiler üçüncü şahıs bir alt yüklenici tarafından çalıştırılsa veya bağımsız yükleniciler olsalar bile işverenler güvenli bir çalışma ortamı sağlamakla sorumludur. Bu nedenle işverenler, COVID-19’a yanıt olarak işyeri güvenlik planlarında yapılan güncellemelerin tutarlı bir şekilde güncellendiğinden emin olmak için geçici personel ajansları, alt yükleniciler, bağımsız yükleniciler ve diğer üçüncü taraf satıcılarla yapılan anlaşmaları gözden geçirmeyi düşünmelidir.