Maaş Haczi ve İşverenin Bu Konulardaki Yükümlülükleri

Borçların hakkı ile ve zamanında ödenmesi Türk Hukuk Sistemi içerisinde ele alınan bir konudur. Çoğu durumda bir iş yerinde maaşlı olarak çalışan kimseler üzerlerine düşen borçları ödemezler. Bu borç alacaklı tarafından da tahsil edilemediğinde İcra yöntemine başvurularak alacağın tahsil edilmesi sağlanır.

Bir iş yerinde işçi vasfı ile çalışan ve borcunu ödememesi nedeni ile hakkında icra takibi başlatılmış olan kimseler için çalıştığı kurum fark etmeksizin işlem yapılır. İlgili icra müdürlüğü işçinin çalıştığı iş yeri ve işyeri sahibi olan işverene İcra ve İflas Kanunu 355. madde vd. maddeleri gereği maaş haczi müzekkeresi gönderir.

İşverenin Sorumlulukları

İşçinin borcunu ödememesi nedeni ile başlatılan icra takibinde normal koşullarda takibin tarafı olmayan işverenin de bazı sorumluluklara sahip olması söz konusu olmuştur. Bu nedenle sorumluluklarını iyi niyet kuralına göre terine getirmek durumunda olan işverenin haciz yazısını aldıktan sonra 1 hafta içerisinde bildirim yapması gerekir.

1 haftalık süre içerisinde haczin gerçekleştiği ve borçlu olan işçinin maaş ve ücretinin ne kadar olduğunun icra dairesine bildirmesi gerekir. Borç bitene kadarki süre içerisinde işverenin maaşı keserek icra dairesine yatırmak zorundadır. İşverenin bu sorumluluğu yerine getirmemesi durumunda mahkeme kararı olmaksızın icra dairesince eşya ya da maaşlardan tahsil edilir.

Haciz Miktarının Belirlenmesi

İşçinin borcunu ödememesi nedeni ile karşı karşıya kalınan haciz durumunda ne miktarda hacze karar verileceği de büyük önem taşır. İcra konusunda oldukça önemli bir konu olan maaşın haczinde kural olarak maaşın sadece bir kısmı haczedilebilir. Bu kuralın konmasındaki amaç kişinin emeklerinin karşılığını alması ve toplumun temel yapı taşı olan ailenin korunmasıdır.

Aile birliği ve varlığının korunması da gözetilerek haczedilecek olan maaş ve ücretlerin neler olduğuna yer verilmiştir. Bu anlamda her türlü maaş, ödenek ve ücretin kısmi olmak şartı ile haczedilmesi mümkündür. Miktarın belirlenmesinde dikkat edilen konu ise İş Kanunu’dur. İş Kanunu madde 35’e göre işçilerin aylık ücretlerinin 4’te !’inden fazlası haczedilemez. Bu nedenle İcra Müdürlükleri; İcra ve İflas Kanunu’ndan aldıkları yetki ile işçilerin maaşının 4’te 1’lik kısmını incelemeye gerek kalmaksızın haczeder.

İşçilerin Maaş Haczi ve Nafaka

Yukarıda ifade edildiği üzere borcunu ödemeyen işçiler için alacaklılar tarafından başlatılan haciz işlemlerinde 4’te 1’lik sınır vardır. Ancak bu sınırlamanın bir istisnası nafaka borcudur. Bu durumda işçi nafaka borcunu ödemek durumunda olduğunda 4’te 1 konusu dikkate alınmadan nafaka borcunun tamamı ödenir.

Nafaka borcunun ödenmesinde sorumluluk yine işverendedir. İşçinin alacağı ücretin ilgili kısmının kesilmesini sağlayan işveren tutarı İcra Dairesi’ne yatırır. Nafaka ile ilgili düzenleme geçmiş nafaka borçları ile alakalı değil aylık nafaka borcu ile ilgilidir. Yani 5 ay nafaka ödemeyip bir işte çalışmaya başlayan işçinin maaşından yapılacak kesinti 6. ay ödemesi için olacaktır. Biriken 5 ay için yine 4’te 1 konusu gündeme gelir ve daha fazlası haczedilemez.