
Başlıklar
İzale-i şuyu davası ya da literatürde bilinen diğer adı ile ortaklığın giderilmesi davası; paylı ya da elbirliği mülkiyetin konu olduğu taşınır/taşınmaz mallar üzerindeki ortaklığın bir ortağa geçişini sağlayan dava türüdür. Davaya taraf olan herkes için benzer sonuçları bulunan bu davanın ortaklardan biri tarafından ileri sürüldüğü kabul edilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kime Karşı Açılır?
Ortaklığın giderilmesi davası için taşınır ya da taşınmaz bir mala ortak olan taraflardan hepsine karşı dava açmak gerekir. Ortaklardan biri ya da birkaçı ortaklığın sona erdirilmesi adına yeni bir karar alınması adına dava açabilir. Ortaklığın sona ermesi için ortakların kendi aralarında anlaşarak söz konusu malın paylaşılmasını sağlayabilirler. Anlaşma yapılarak ortaklığın sonlandırılması mümkün olmamışsa bu durumda izale-i şuyu davasına başvurulur.
Ortaklığın dava yolu ile giderilmesi için paydaşların hepsinin davada yer alması şarttır. Ortaklardan bir veya birkaçının ölmüş olması durumunda mirasçılarının hazır bulunması gerekir. Ortakların ya da mirasçılarının hepsinin hazır olmadığı hallerde davanın sonuçlandırılmasının mümkün olmayacağı söylenebilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Ortaklığın giderilmesi davasına başvurmak isteyen kimselerin en çok merak ettiği konu olan hangi mahkemede dava açmalı sorusuna yanıt taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Söz konusu yere bağlı Sulh Mahkemesi’ne başvurulduğunda ortaklığın giderilmesi ile ilgili işlem gerçekleştirilebilecektir.
Aynen Taksim Yoluyla İzale-i Şuyu Davası
İzale-i şuyu davasının aynen taksim yolu ile gerçekleştirileceği durumlarda paydaşların arlarında nasıl bir taksim yapacakları ile ilgili anlaşmazlık olması gerekir. Bu durumda aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi yolu tercih edilebilir. Ortaklardan birinin aynen taksim yolunu istemesi durumunda hâkim aynen taksim için şartların varlığını kontrol eder. Eğer aynen taksim için şartlar varsa bu karar alınabilir.
Kararın alınması sırasında yüzölçümü, nitelik ve tarım arazilerinin niteliği gibi detaylar dikkate alınır. Paylaştırmada değer olarak eşitlik ilkesine dikkat edilir. Paylaştırmanın eşit ve adil bir şekilde yapılması ile dava sonuçlandırılır. Gayrimenkul ile alakalı kat mülkiyetinin mümkün olduğu hallerde hâkim aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verir. Bu tür durumlarda satış yoluna gidilmesi mümkün değildir.
Satış Yoluyla İzale-i Şuyu Davası
Taşınmazın taksim edilmesi mümkün değilse bu durumda taşınmazın satış yoluyla ortaklığın giderilmesine konu olacağını ifade edebiliriz. Ortakların bir araya gelerek satışın ortaklar arasında gerçekleşeceği konusunda anlaşmaları halinde satış mümkün olur.
Satış sırasında taşınmaz ve taşınmaz ile alakalı bütün bölümlerin devredilmesi sağlanır. Taşınmazın bir parçası olan ve tapuda sahibi ile alakalı şerh bulunan bölümün değeri ayrıca ele alınarak bu değer oranınca tapuda adına şerh bulunan ortağa değeri verilir.
Ortaklığın Giderilmesinde Mahkeme Harçları ve Giderleri
Ortaklığın giderilmesi konusunda harç ve giderlerin davayı açan tarafça peşin olarak yatırılması söz konusu olsa da dava sonuçlandığında giderlerin ortaklara eşit bir şekilde dağıtılması gerekir. Davanın kazanan ya da kaybedeni olmayacağından bu konuda ortak paylaşım mümkün olacaktır.