Dijital Para Hukuku alanı son dönemlerde artış gösteren kripto para piyasası üzerinde çalışmalarını sürdürmekte olan bir alan olarak bilinmektedir. Dijital Para Hukuku kapsamında yürütülmekte olan hukuki faaliyetler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Kripto paraların sözleşmelere konu edinilmesi
- Kripto paraların icra takibi sürecinde tespit edilebilir olması
- İlamsız icra takiplerinin yapılması
- Kripto para uyuşmazlıkları
- Kripto para borçlarının ifa edilmesi
- Kripto para cüzdanlarının bloke edilmesi
- Kripto paralar üzerinden miras hakkı elde etme
Tüm bu çalışma alanları özel olarak takip edilmesine rağmen kripto paralar için henüz Türkiye hukuki faaliyetleri içerisinde yasal bir zemini bulunmamaktadır. Elektronik para olarak tanımlanamamasından kaynaklanarak kesin bir çerçeve oluşturulması mümkün olmamaktadır.
Dijital Para Hukuku Ticaret Hukuku başta olmak üzere farklı hukuk alanları ile iş birliği içerisinde faaliyetlerini sürdürmekte olup yapılacak olan takiplerin de yasal zemine yerleştirilmesi bu hukuk alanları üzerinden sağlanmaktadır.
Kripto Paraların Sözleşmeler İçerinde Konu Olması
Kripto paraların sözleşmelerde konu edinilmesi Borçlar Hukuku kapsamında değerlendirilmekte olan bir eylem alanı olarak bilinmektedir. Bu kanunlar kapsamında sözleşmelerin uygun çerçeve dahilinde serbestçe yürütülmesi özgürlüğü vermesi açısından kolaylıkla düzenlenebilmektedir.
Tarafların rızası olması dahilinde kripto paralar üzerinden borç ya da alacak düzenlemesi yapılmasına ilişkin herhangi bir kanuni engel bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra yürütülmekte olan sözleşmelerin Altcoin olarak bilinen kripto paralar üzerinden de takip edilmesi mümkün olmaktadır.
Kripto Paralar İcra Takiplerinde Kullanılabilir Mi?
Kripto paraların icra takiplerinde kullanılması yasal çerçeve dahilinde herhangi bir engel içermemektedir. Fakat kripto paraların maddi paralarda olduğu gibi herhangi bir yasal hesap üzerinden takip edilmesi mümkün olmadığı için tespit edilmesi konusunda uygun bir yol bulunamadığı için icra uygulamalarının da yapılmadığı bilinmektedir.
Dijital Para Hukuku kapsamında değerlendirilmekte olan kripto paraların kullanım alanlarında işlemlerin anonim olarak yürütüldüğü bilinmektedir. Anonim olan faaliyetler dahilinde ise bir kimlik tespiti olmadığı için icra takibi sağlanamamaktadır.
Kripto paralar, gizlilik esası üzerinden işletilmektedir. Bu nedenle kişilerin hesap cüzdanlarında ne kadar para olduğuna ilişkin bir ön görü mümkün olmamaktadır. Bunun yanı sıra anlık olarak değer değişimi olabileceği için icra takibi konusunda yasal bir engel bulunmamasına rağmen pratik olarak sürdürülememektedir.
Dijital para hukuku (Elektronik para ve ödeme hizmetleri) bilgilerine de bakabilirsiniz.
Kripto Para Cüzdanlarına Bloke Konulması Mümkün Müdür?
Kripto para cüzdanlarına bloke konulması takip edilememe durumu üzerinden mümkün olmamaktadır. Kripto para cüzdanları bir gizlilik esası üzerinden yürütülmektedir. Bu nedenle bloke işlemlerinin uygulanmasına yönelik pratik bir eylem söz konusu olmamaktadır.
Kripto para cüzdanlarına bloke konulmasına ilişkin işlemlerin yapılamaması aynı zamanda bu paraların transfer edilemeyeceğiyle de ilgili olmaktadır. İcra sonrasında kripto paraların hangi hesaba aktarılacağı ile ilgili güncel olarak bir işlem sağlanamadığı için bloke işlemleri de mümkün olmamaktadır.
Kripto para cüzdanlarına ilişkin yapılacak işlemlerde aynı zamanda kimlik belirlenme süreçlerinde de engel bulunmaktadır. Henüz bu sistemlere erişim sağlanamadığı için takibin yapılmadığı alanda bloke işlemlerinin de uygulanması mümkün olmamaktadır.
Kripto para cüzdanlarına borç karşılığı bloke konulması durumuna ilişkin yasal çerçeveler dahilinde bilinen bir engel bulunmamaktadır. Fakat kripto paraların hukuki düzlemde henüz para olarak tanımlanamamasından kaynaklı eylem alanı da geliştirilememiştir.
Kripto Paraların Miras Bırakılması Mümkün Müdür?
Kripto paraların miras bırakılması konusunda herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı gibi buna dair herhangi bir engel de söz konusu değildir. Kişilerin kendi rızası ile kripto paralarını miras bırakmaları mümkün olurken bunun nasıl yapılacağına dair de bir bilgi bulunmamaktadır.
Kripto paraların miras bırakılabilmesi için öncelikli olarak bu hesaplar üzerindeki şifrelerin ve giriş kodlarının da miras bırakılacak kişiye devredilmesi gerekli olacaktır. Aksi durumda miras sahibinin bu platformlar üzerinden bir hak iddia etmesi mümkün olmamaktadır.
Kripto paraların miras bırakılması, bir mal varlığı üzerinden belirlenmiş olan haklar dahilinde belirlenmektedir. Aynı zamanda bir değer olması da göz önünde bulundurularak bu doğrultuda yasal çerçevede miras hakkı oluşturulabilmektedir.
Dijital Para Hukuku kapsamında miras bırakma süreçlerinde bu paraların sistem içerisinde kayıp olabileceğinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Sürece dair miras bırakma aşamalarında hukuki danışmanlık desteği alınabilmekte ve bu destek kapsamında gerekli yasal düzenlemelerin yapılması da uygun çerçeveler kapsamında sağlanabilmektedir.