Anlaşmalı Boşanma Davası

Anlaşmalı boşanma davası; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile düzenleme alanı bulan iki boşanma davasından biridir. Evlilik birliğini sona erdirmek isteyen taraflar, çekişmeli veya anlaşmalı boşanma davası açmak suretiyle boşanabilir. Çekişmeli boşanma davasına kıyasla çok daha kısa sürede neticelenen anlaşmalı boşanma davasında taraflar; boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin tüm hususlarda mutabık kalırlar.

Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Anlaşmalı boşanma davası; en az 1 yıldır evli bulunan eşlerin, yetkili aile mahkemesine birlikte müracaat etmesi veya taraflardan birisinin açtığı boşanma davasının diğer tarafça kabul edilmesiyle açılır. Taraflar, çocukların durumu ve boşanmanın mali neticeleri konusunda ortak paydada buluşarak anlaşmalı boşanma protokolü hazırlar. Protokol, hakim tarafından re’sen değerlendirilir. Hakim, yapacağı değerlendirme neticesinde tarafların ibraz ettiği protokolü uygun bulursa bu takdirde boşanma gerçekleşir. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma sayesinde taraflar, özgür iradeleri ile düzenledikleri şartlar dahilinde boşanma imkanına sahiptir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve ergin olmayan müşterek çocukların velayeti hususunda anlaşan ve en az bir yıldır evli bulunan eşler; anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve dilekçeye ek anlaşmalı boşanma protokolü ile, en son 6 ay birlikte yaşadıkları yer veya taraflardan birinin yerleşim yeri aile mahkemesine başvurarak anlaşmalı boşanma davasını açabilir. Hukuk Tevzi Bürosunda, öngörülen harç ve masrafların ödenmesini takiben davacıya, davanın hangi mahkemede görüleceği ve esas numarasını ihtiva eden bir evrak verilir. Anlaşmalı boşanma davasının açılmasıyla birlikte tensip zaptı düzenlenerek dava taraflarına duruşma günü tebliğ olunur.

Anlaşmalı Boşanma Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma davası için taraflarca karşılanması gereken şartlar TMK md.166/3’te düzenleme alanı bulmuştur. Kanun koyucunun ifade ettiği şartların karşılanması halinde boşanma gerçekleşir. Söz konusu şartlar şu şekilde ifade edilebilir:

• Evlilik birliği en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
• Taraflar; boşanma talebiyle mahkemeye beraber başvurmalı yahut eşlerden birinin açtığı davanın diğer eş tarafından kabul edilmesi gerekir.
• Hakim, huzurunda dinlediği tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat etmelidir.
• Anlaşmalı boşanma protokolünün hakim tarafından uygun bulunması gereklidir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında görevli ve Yetkili Mahkeme

Anlaşmalı boşanma davası, Aile Hukukundan doğan davalardan birisi olup aile mahkemesi eliyle yürütülür. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise davaya, aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi bakacaktır. Bu itibarla anlaşmalı boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemesi, aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesidir. Söz konusu davada yetkili mahkeme ise; taraflardan birinin yerleşim yeri veya boşanma davasından önceki altı aylık süreçte beraber yaşadıkları yer mahkemesidir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü

Anlaşmalı boşanma protokolü; eşlerin, boşanma ve boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumuna dair müşterek düzenlemelerde bulunduğu bir belgedir. Hakim, kendisine ibraz edilen protokolü değerlendirir ve uygun bulduğu takdirde, protokolün ihtiva ettiği taraf iradelerine göre boşanmanın gerçekleşmesine karar verir. Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken, emsal davalarla deneyim kazanmış bir boşanma avukatı ile iletişim kurup hukuki yardım almak, hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına son derece isabetlidir. Zira protokolün son derece net, hukuki açıdan muntazam ve muğlak ifadelerden uzak bir niteliğe sahip olması gerekir. Anlaşmalı boşanma protokolünde düzenlenmesi gereken hususlar şu şekilde sıralanabilir:

• Taraf Bilgileri
• Tarafların İradesi
• Çocuğun Velayeti
• Çocuk ile Kurulacak Kişisel İlişki
• Çocuk için İştirak Nafakası
• Eş için Yoksulluk Nafakası
• Maddi ve Manevi Tazminat
• Dava ve Yargılama Giderleri
• Avukatlık Ücreti

Taraflarca mutabık kalınan protokol hükümlerinde, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkındaki düzenlemeler zorunlu olup protokolde muhakkak yer almalıdır. Tarafların; iştirak nafakası, yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat, çocukların velayet hakkı, velayetin kendisine bırakılmadığı eş ile çocuk arasında kurulacak ilişkinin düzenlenmesi ve uzlaşılması gerekir. Taraflar, mal rejimi tasfiyesine dair de anlaşma sağlayabilir ancak mal rejimi tasfiyesi, protokolün zorunlu kalemlerinden değil ihtiyari niteliktedir.

Hakim, kendisine sunulan protokol düzenlemesini uygun bulmadığı takdirde değişiklik yapılmasını ifade edebilir. Bu değişikliklerin taraflara dayatılması söz konusu değildir. Taraflar, ilgili değişiklikleri kabul etme veya etmeme hakkını haizdir. Kabul ettikleri takdirde anlaşmalı boşanmaya karar verilebilir. Ancak, hakim tarafından ifade edilen değişiklikler taraflarca reddedilirse bu takdirde dava, çekişmeli boşanma davası olarak devam edecektir.